YUNAN MİTOLOJİSİ: EVRENİN DOĞUŞU

Kimine göre destan kimine göre de felsefe bölümüyle bağdaştırılan Yunan Mitolojisi, bir bölüme dahil edilmemelidir. İçinde hem edebi hem de felsefi düşünceler barındırdığı için çok değerli bir alandır.

            Yunan Mitolojisine göre evrende Khaos (Düzensizlik) varken Uranos (Gökyüzü) ve Gaia (Yerküre) oluştu. Uranos, Gaia’yı o kadar sıkı sarmaladı ki ilk gerçek tanrılar diyebileceğimiz Titanlar meydana geldi. Uranos, Titanların ona bir şey yapacağından korkarak onlarınbyeryüzüne çıkmasına izin vermedi. Bir gün Gaia, Titanlar ile plan yaparak Uranos’u yendi ve Uranos geri çekildi. Böylelikle yeryüzü ve gökyüzü ayrıldı. Bu olaydan sonra nefret, kin, uyumsuzluk tanrıları olarak bilinen Eris, Erinysler[1] aşkın tanrısı Eros, tutku ve güzellik tanrıçası Aphrodite, devler, tepegözler gibi yaratıklar ve tanrılar oluştu.

            Titanların zaferinden sonra Kronos (Titanların kralı, zaman titanı), Rheia (Titanların kraliçesi) ile evlenir ve çocukları olur. Uranos’un başına gelenlerin kendisinin de başına geleceğini düşünerek çocuklarını yutar. Bir gün Rheia, Kronos’a doğurduğu çocuğu vermez onun yerine bir taş verir. Böylelikle Kronos’un korktuğu başına gelir ve Zeus onu tahtından ederek yeni bir devir açar. (Olimposlular Devri)

            Zeus’a göre evrendeki düzenin bozulmaması için Dike (Adalet ve düzenle uyum içinde yaşamak) vardır. Khaos’un geri gelmesi ise insanların ve diğer tanrıların Hbris (Kibir ) ile davranmasıdır. Gerçek hayat için çıkarılabilecek en güzel derslerden biridir bu. Bu yüzden Tanrılar kibirli insanlara cezalar vermiştir. Örneğin Kral Midas kibri yüzünden eşek kulaklarına sahip olmuştur. Daha nice örnek verebiliriz bu duruma. Evreni de Dike ile yönetmiştir.

            Kısacası başta da bahsettiğim gibi mitolojiden bir sürü ders alabiliriz. Bu hikâyeden de evrenin Hbris’ten uzak durarak Dike’nin uygulanması ile yönetileceğini gördük.

Verdiğimiz her kararda adaletli davranırsak ve kibirden uzaklaşırsak evreninin düzenini sağlayamasak da hayatımızı düzene sokabiliriz.  Bu anlattıklarımdan sonra Mitoloji’yi illaki bir kategoriye koyacaksak kesinlikle felsefe derim. Mitoloji, hikayeleri hayatımızla bağdaştırarak düşünmemizi sağlamaktadır. Zaten felsefenin Antik Yunan’da ortaya çıkmasının sebeplerinden birinin de Mitolojideki olaylar olduğunu da söyleyebiliriz.

[1] Bu tanrıçalar aile içinde işlenmiş suçların sorumlularına işkence yapar çünkü Gaia’nın Uranos’a ihaneti ile oluşmuşlardır.

KAYNAKÇA:

Luc FERRY- Gençler İçin Yunan Mitolojisi kitabı

Rhea - Dünya Tarihi Ansiklopedisi (worldhistory.org)

Zeynep ZOBUDOĞUŞ